Bijna elke kaashandelaar heeft ze wel liggen: de opvallend gekleurde roodbruine kaas met de ingedrukte sleutels op de korst. Boeren-Leidse is een van de weinige Nederlandse producten met een Beschermde Oorsprongsbenaming. Deze erkenning, kortaf B.O.B. en ook bekend in de Franse benaming AOP, is een bescherming door de EU tegen imitatie. Dat geeft eigenlijk al aan dat deze bijzondere kaas een rijke historie heeft, die gekoesterd dient te worden. Toch begon het allemaal niet zo rooskleurig.
Geschiedenis van de Boeren-Leidse
In de late Middeleeuwen werd er in het stroomgebied van de Oude Rijn hard gewerkt om aan de grote botervraag van de omliggende steden te voldoen. Vanuit deze streek werden de grote markten van onder andere Amsterdam, Rotterdam en Leiden bevoorraadt met dit populaire product. De boter werd herkenbaar gemaakt door het aanbrengen van de Leidse sleutels. Deze stonden toen al garant voor herkomst en kwaliteit.
De toenemende vraag naar boter leverde echter een probleem op. Na het afromen van de melk bleef er telkens zogenaamde ‘ondermelk’ over. Een restproduct waar niet echt een goede bestemming voor was. Veelal werd dit vermengd met het veevoeder, en in sommige gevallen werden er kazen van gemaakt. In eerste instantie met weinig succes, want de korrelige, vlak smakende kazen konden de concurrentie van de Edammer en de volvette boeren Goudse niet aan. Totdat met de opkomst van de VOC komijnzaad algemeen beschikbaar kwam. Het huwelijk tussen magere Leidse kaas en komijn bleek vrijwel direct een succesnummer, en bovendien tegen de tand des tijds bestand.
Een smaakvol erfstuk
Sterker nog: heden ten dage zijn de rollen eerder omgedraaid, en is boter een bijproduct geworden van de ‘Boeren Leidse met sleutels’. De populariteit rees snel door de uitstekende houdbaarheid en warmtebestendigheid. Dit maakte de kaas geschikt als proviand voor reizen naar Azië. Boeren Leidse is inmiddels niet meer weg te denken uit ons erfgoed.
In 1997 (bijna 200 jaar na de opheffing van de VOC) werd de Boeren Leidse beschermd door Europa met een Beschermde Oorsprongsbenaming. Momenteel zijn er nog twaalf bedrijven die deze unieke kaas op traditionele wijze op de boerderij vervaardigen, zoals de regels het voorschrijven.
De originele Boeren Leidse is een hoogtepunt in ons kaasassortiment. Een smaakvol, ambachtelijk product, met een duidelijke herkomst en een geheel eigen identiteit. Daarbij een verantwoorde keuze en, laten we het niet vergeten, bij uitstek geschikt om mee te nemen op verre reizen!
Op basis van vragen samengesteld door onze kaas experts stellen wij jouw persoonlijke smaakprofiel samen.